۱۳۹۱ فروردین ۵, شنبه

نامه پان ایرانیسم ۴۵ – چکامه بهار


نامه پان ایرانیسم ۴۵ – چکامه بهار

نامه پان ایرانیسم

هواداران پان ایرانیسم در برون مرز
دوره دو، شماره ۴۵ – آدینه، ۴ فروردین ماه ۱۳۹۱ – ۲۳ مارس ۲۰۱۲
درود بر هم میهنان گرامی‌
مطالب زیر تقدیم میشوند:
·         ممنوعیت برگزاری نوروز در ترکیه و نوروز خونین کردها
·         چکامه بهار
·         پیام نوروزی سازمان جوانان حزب پان ایرانیست
·         نوروز در خراسان بزرگ
·         نوروز در اران – ایران شمالی
·         نوروز در تاجیکستان
·         نوروز در کردستان بزرگ
پاینده ایران
هواداران پان ایرانیسم در برون مرز

ممنوعیت برگزاری نوروز در ترکیه و نوروز خونین کردها

منابع خبری از کشته و مصدوم شدن شهروندان کرد در جریان برگزاری جشن نوروز حکایت میکنند.

دریافت فایل تصویری

***

چکامه بهار

چکامه بهار - مسعود سپند
***

پیام نوروزی سازمان جوانان حزب پان ایرانیست

به نام خداوند جان و خرد

پاینده ایران

نوروز باستانی بر همه ایرانیان خجسته باد

سازمان جوانان حزب پان ایرانیست به همه هموطنان و دوستداران فرهنگ رخشای ایرانی آمدن نوروز را شاد باش گفته و برای ملت و کشور عزیزمان آرزوی بهروزی و سعادت دارد. امیدواریم همواره کانون خانواده ها گرم و مهر و عطوفت در میانمان جاری و برقرار، شادی، سلامتی و دانایی میهمان خانه هایمان باشد. سرزندگی به این سرزمین باز آید و سرود و ترانه و آهنگ و فرهنگ از در و دیوار شهر و روستاها بتراود. بازوهایمان پرتوان و سفره هایمان با برکت، کشتزارهایمان آباد، رودهایمان جاری و روان نیاکانمان از ما شاد و سایه همایون همای بختِ خوش، برسرمان مداوم برقرار باد!
هموطنان عزیز سال ۱۳۹۱ خورشیدی شروع آخرین دهه قرن ۱۴، سده ای که ایرانیان به دنبال آزادی و عدالت و حاکمیت بر سرنوشت خود بوده اند ، در حالی آغاز میشود که خواست عدالت و آزادی هنوز اولویت زندگی جمعی ما را تشکیل میدهد و بسیاری از هموطنانمان با شهامتی قابل تحسین و پایداری ستایش انگیز در این راه و بخاطر ایستادگی بر سر حقوق ملت در زندانها به دور از خانواده، جشن نوروز را گرامی میدارند و با امیدی سرشار و با همت والای خود به آینده ای درخشان چشم امید دوخته اند و خواسته های شرافتمندانه خود را پیگیری میکنند. علیرغم همه تنگناها و شدت برخوردها در یکسال گذشته مبارزات ادامه داشته وجامعه مقاومتی در خور توجه از خود نشان داده است.
در سال جدید تحریمها و انزوای سیاسی، فشار اقتصادی را برای خانواده های ایرانی قابل لمستر و سنگینتر خواهند ساخت. شیرازه سست امور در مسیر تند بادهای سهمگین قرار گرفته است، نارضایتیها با دقت سرکوب و بوسیله قوای امنیتی در دل جامعه پنهان شده اند و اکنون نارضایتیها در نبود مسیرهای صحیح برای ابراز نظر و مخالفت به سمت هویدایی عریان پیش میرود. همه این مقدمات تلخ در سایه خردمندی و دانایی میتواند به نتایجی شیرین و خجسته منتهی و بهار ۱۳۹۱ به نوبهار ایرانی مزین شود.
سازمان جوانان حزب پان ایرانیست با عنایت به تجربیات منطقه ای و تاریخی و در جهت نوبهار ایرانی مواردی را ضروری میداند که عبارتند از:
۱- حکومت، حاکمیت ملت را به رسمیت بشناسد، آزادیهای قانونی با ملزومات آن به ملت اعطا و انتخاباتی آزاد برگزار و متجاوزین به حقوق ملت مجازات شوند.
۲- قوه قضاییه مستقلی تشکیل شود تا به شکایات ملت رسیدگی کرده و برای خشکاندن ریشه های فساد قوای خود را بسیج کند و پناهگاه و دادستان ملت باشد.
۳- خانه ملت به مردم بازگردانده شود و اراده ملت از طریق مجلس شورای ملی شنیده شده و حکومت قانون برقرار گردد.
۴- زندانیان سیاسی آزاد و از آنها و خانواده هایشان دلجویی شود.
امیدواریم مردم عزیزمان علیرغم همه فشارها و تنشها با دانایی و خردورزی، خیزش و جوشش خود را با کار و ساز هوشیاری ملی هماهنگ کرده و با تاسیس حکومت قانون به هرج و مرج و بی سامانی امور پایان دهند و جلوی خشونت و زبانه کشیدن عصبانیتهای فشرده را بسته و اداره امور را به دست افراد توانا و خردمند بسپارند.
به امید نوبهار ایرانی
پاینده ایران
سازمان جوانان حزب پان ایرانیست
۲۹/۱۲/۱۳۹۰
***

نوروز در خراسان بزرگ

جشن نوروز کهن ایرانی در خراسان بزرگ ایران ( افغانستان کنونی )
جشن باشکوه و جهانی نوروز، در گذشته به مردم ایران بزرگ تعلق داشته است اما امروز با تغییرات سیاسی و جغرافیایی چشم گیر در منطقه ( و سلطه استعمار روس و انگلیس و در نتیجه پیدایش کشورهای کوچک از بطن ایران بزرگ ) این جشن باستانی، به همه ایرانیانی تعلق دارد که امروزه در کشورهای افغانستان، پاکستان، هند، تاجیکستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، کردستان عراق، کردستان ترکیه، جنوب ازبکستان، ترکمنستان و برخی کشورهای همسایه دیگر پراکنده اند. از دیدگاه نژادی همه این مردمان یا ایرانیان آریایی هستند یا بخشی از ملت تاریخی ایران محسوب میشوند و فقط توطئه های بیگانگان از خاک آنان کشورهای ساختگی بنا نموده و موجب گردیده است که از پیکره ایران بزرگ دور بمانند .
گفته میشود که یکی از باشکوهترین مراسم نوروزی در شهر شیعه نشین مزار شریف بلخ در افغانستان، برگزار میشود. مردم افغانستان اعتقاد دارند که برپایی جشن باستانی گل سرخ به درازای تاریخ بلخ باستان قدمت دارد. این جشن را«میله گل سرخ» نام نهاده اند، زیرا دشتهای بلخ در این فصل غرق گل سرخ شقایق میشود.
در منابع مختلفی آمده است که مزار شریف کنونی، جایگاه آتشکده نوبهار بلخ و آرامگاه اشوزرتشت، پیامبر زردشتیان بوده که پس از چیرگی نیروهای «خالد بن ولید» بر این سرزمین، وی آن را ویران کرد و به جای آن، مسجدی بنا کرد. پس از چندی، با به خاک سپرده شدن علی بن ابیطالب بن زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی­طالب در محل کنونی روضه سخی، این مکان که به اعتقاد مردم، مکانی مقدس بود، مرکز برپایی جشنهای نوروزی شد. از اینرو، مزار شریف، مرکز برگزاری جشن گل سرخ‌ است‌ که همه ساله با برافراشتن علم مبارک زیارت «سخی شاه اولیا»، آیینهای نوروزی آغاز میشود.
برخلاف ایرانیانی که در ایران زندگی میکنند و جشن نوروز در کنار خانواده و اقوام نزدیک، در خانه برگزار میشود، افغانیها این جشن را در حضور هموطنان خود در خیابانها و کوچه های مزار شریف برگزار میکنند. هزاران نفر از سراسر افغانستان برای شرکت در این آیین ملی و دینی، خود را به مزار شریف میرسانند.
به همین دلیل، شهریان مزار در این ماه‌، مهمانخانه ها، مسافرخانه ها، هتلها، رستورانها و چایخانه ها را برای استقبال از مهمانان آماده میکنند.
پارک «روضه»‌، جاده ها و ساختمانهای پیرامون آن تزیین و چراغان میشود.
در شب سال نو هزاران زن و مرد، پیر و جوان‌، کودک و بزرگ در پارک روضه زیارت سخی جمع می‌شوند و شب را با خوشی و شادمانی بی­صبرانه در انتظار لحظه ورود نوروز و برافراشتن علم مبارک شاه اولیا به پایان می‌رسانند. پس از آنکه سال نو تحویل شد، در ساعت ۹ صبح، علم مزارشاه اولیا، در حالی که با تکه های سبز پوشیده شده‌ است‌، در مراسم رسمی و در میان شور و هیجان هزاران نفر برافراشته می‌شود. با بلند شدن بیرق‌، موزیک احترام نواخته می­شود و توپ­هایی به رسم احترام شلیک می‌شود. خیل انبوهی از کبوتران سپیدبال زیارت سخی نیز در فضای نیلگون آرام­گاه پرشکوه شاه اولیا و بر فراز شهر مزار شریف به پرواز درمی‌آیند. گاهی رییس دولت یا یکی از مقام­های بلندپایه حکومت یا استاندار بلخ در مراسم حاضر می­شوند. پس از سخنرانی و منقبت خوانی و دعای شکر، مسابقه سنتی «بزکشی» در دشت شادیان برگزار می‌شود و تیم برنده در مراسمی شکوه­مند، جام قهرمانی را به دست می‌آورد.
اگر در ایران، سفره هفت سین، چیده می شود، پس از تحویل سال در مزار شریف، زنان و مردان‌، کودکان و جوانان و سالمندان با سینی‌های هفت­میوه و غذاهای گوناگون در دست و لباس­های تازه و رنگارنگ بر تن، در آغوش طبیعت و سبزه‌ها به جشن و شادمانی می‌پردازند. آنان سفره‌های مشترک پهن می‌کنند و غذاهای خویش را مشترکا می خورند. البته پیش از صرف غذا به همدیگر شادباش می­گویند ودعای شکر به جا می­آورند.
در روز نوروز بسیاری از بیماران لاعلاج از گوشه و کنار افغانستان و حتی کشورهای همسایه‌، به امید شفایابی به شهر مزار شریف و زیارت شاه مردان رو می‌آورند و در پای علم جا می‌گیرند.
با برافراشته شدن علم مزار سخی در روز نوروز، جشن گل­سرخ تا چهل روز ادامه می‌یابد و در روز چهلم، علم پایین آورده می‌شود.
گفته می شود که پیش از روی کار آمدن حکومت طالبان، هنرمندان سرشناس افغانستان مانند زنده­یادان استاد غلام­حسین‌، استاد سرآهنگ‌، استاد نتو، احمدظاهر، استاد صابر، استاد رحیم‌بخش و دیگر استادان موسیقی و خوانندگان محبوب و مردمی در جشن گلسرخ شرکت می کردند و به اجرای موسیقی می­پرداختند.
***

نوروز در اران – ایران شمالی

جشن ملی نوروز در ایران شمالی ( جمهوری آذربایجان )
جشن ملی نوروز در ایران شمالی ( جمهوری آذربایجان )
جمهوری آذربایجان که در کتب تاریخی به نام اران و شروان ایران مشهور است نوروز را جشن ملی شناخته است. از دیدگاه نژادی, فرهنگی و تاریخی مردم باکو, دربند, آران و شروان ( جمهوری آذربایجان ) ایرانیانی هستند که طی قراردادهای استعماری روس و انگلیس از بدنه ملت ایران جدا شده اند.
نوروز که به کهنترین جشن دنیا مشهور است مایه مباهات هر ایرانی محسوب می شود . زیرا فلسفه های شگفت انگیزی را درون خود دارد که موجب این چندین هزار سال ماندگار شده است و این ایرانیان بودند که چنین شکوه و عظمتی ابدی را به دنیا هدیه کردند. آذربایجان نیز یکی از پایگاه های اصلی تمدن ایرانی است که در پیش از اسلام به آتروپاتان مشهور بوده است. امروزه نوروز در ایران شمالی ( جمهوری آذربایجان ) بسیار مفصل و با شکوه برگزار می شود و شباهت و نزدیکی سنت ها و آیین های نوروزی آن کشور به نوروز ایران بیش از دیگر کشورهای همسایه است.
در هفته پیش از نوروز در شهر باکو جنب و جوش زیادی به چشم میخورد. نرده ها و تیرهای چراغ برق را رنگ می کنند، میدان های شهر گلکاری میشوند، همه جا رنگ نو به خود میگیرد و بسیاری از مغازه ها در ویترینهای خود یک سینی سبزه میگذارند.
در نزدیکی ایستگاه راه آهن باکو که به آن واغزال می گویند، سبزه، مهمترین نماد بهاری، به مغازه گل فروشی جلوه خاصی داده است. گل فروش صدها سبزه را با سلیقه چیده و آنها را تزئین کرده و مشتریان زیادی را به سوی خود جلب می کند. آذری ها به سبزه «سمنی» می گویند و همچون ایرانیان از چند هفته پیش از عید به تهیه آن می پردازند. اما از چند دهه پیش به این سو، جوان ترها به جای سبز کردن سنتی سمنی در خانه، به خریدن آن بسنده می کنند.
شیرینی های رنگارنگ و جنب و جوش کارکنان شیرینی پزی های باکو نیز گویای گسترش فعالیت آنها در این روزهاست. از بین شیرینی های گوناگون، دو نوع آن ویژه نوروزاند و عمدتاً در این روزها تهیه می شوند: شکر بوره و باقلوا. باقلوا که انواع آن در کشورهای دیگر نیز یافت می شود یکی از اجزاء مهم سفره نوروزی در باکوست. شکر بوره به قطاب شباهت دارد ولی چند برابر بزرگتر از آن است.
از آیین های دیگر نوروزی در نزد مردم آذری آذربایجان خانه تکانی است که در روزهای قبل از عید، همچون ایران با کمک همه اعضای خانواده انجام می شود. هر خانه باید در روزهای نوروز برای مهمان های سرزده آماده باشد. در گذشته مردم از سبزه سبز کرده خود سمنو درست می کردند. سمنو را نیز«اصفهان حلواسی» یا حلوای اصفهان می نامند.
چهارشنبه سوری نیز در آذربایجان برگزار می شود و به آن چهارشنبه آق شامی می گویند. مردم در آذربایجان به جای آخرین چهارشنبه سال، آنچنان که در ایران مرسوم است، چهار چهارشنبه باقی مانده از سال را به عنوان نماد آب، باد، خاک و آتش جشن می گیرند. «پروفسور نبی اف» که مطالعات زیادی درباره نوروز کرده، معتقد است که مراسم این چهارشنبه ها از روزگاران پیش باقی مانده و جنبه ای فلسفی دارد.
او در اینباره میگوید: «این عید ملی به آفرینش انسان مربوط است. درک انسان از هستی با چهار عنصر آب، باد، خاک و آتش پیوند میخورد. از یک ماه مانده به عید نوروز در چهارشنبه های آخر سال جشنها و مراسم مختلفی برگزار میشد که تا به امروز باقی مانده و به ما هم رسیده است.»
با وجود این امروزه از بین این چهار چهارشنبه تنها چهارشنبه آق شامی است که با شکوه زیاد برگزار میشود. در شام این روز در کوچه های باکو بخصوص در محله ایچری شهر بوته های بزرگ آتش افروخته میشود و پسرها و دخترها از روی آن میپرند. این مراسم با آنکه در دوره هایی از حکومت شوروی ممنوع بوده، ولی تا امروز به خوبی حفظ شده است.
باور به آتش به عنوان عنصری پاک کننده و برای دور کردن شر، از گذشته در فرهنگ های مختلف وجود داشته است. در ایران باستان نیز آتش عنصری مقدس بوده و ستایش می شده است.
در بعضی مراسم این عید، علائم زرتشتی خود را نشان می دهد. افروختن آتش و پریدن از روی آن و روشن کردن شمع از جمله آئین های زرتشتی است که به ما رسیده. بدین سبب زرتشتیان تصور می کنند که این جشن تنها از آنِ آنان است. بعد از آتش بازی بعضی بچه های آذری «پاپاق آتماق» می کنند که شبیه مراسم فالگوش در ایران است.
در مراسم «پاپاق آتماق» یا کلاه گردانی اکثراً پسرها شرکت دارند. آنها درِ خانه همسایه را می زنند و صاحب خانه در کلاه آنها چیزهای خوردنی مانند شکر بوره، باقلوا، فندق، سیب و شکلات می گذارد.
بعضی دختران نیز در این شب فالگوش می ایستند که به زبان آذری «گولاخ فالی» می گویند. آنها مخفیانه به سخنان همسایه گوش می دهند و آن را چنین تفسیر می کنند: «من پیش همسایه فال گوش ایستادم و شنیدم که مادری به بچه اش می گفت چراغ ها را روشن کن. برگشتم و از مادرم پرسیدم تعبیرش چیه؟ مادرم گفت که سال نو با روشنایی شروع می شه. تو چی شنیدی؟»
بعدازظهر روز آخر اسفند یا بیستم مارس، روز پیش از نوروز، گورستان های باکو مملو از کسانی است که به تعداد رفتگانشان، سینی های سمنو در دست دارند. بر روی بعضی گورها دو یا سه سینی سبزه گذاشته شده که نشانه این است که خانواده های چندی از خویشان آنجا حضور یافته اند. منظره گورستان در این روز حیرت انگیز است، گویی آذری ها مردگان خویش را نیز در جشن نوروز شرکت می دهند.
در شب پیش از نوروز همه افراد خانواده، در خانه یکی از بزرگترها جمع می شوند و شام را با هم می خورند. مهمترین و اصلی ترین خوراک نوروزی در آذربایجان ماهی است که باید حتماً سر سفره باشد. روی سر ماهی حلقه ای قرار می دهند که آن را باید بزرگترین دختر دم بخت خانواده در انگشت خود کند. براساس باورهای مردم، این کار دختر را خوشبخت می کند.
سفره نوروزی آذربایجانی ها با سفره نوروزی ایرانی ها تفاوت دارد و در زمان حاضر در آن هفت سین، هفت شین یا هفت میم وجود ندارد اما هر کدام از اجزا آن معنی خاصی دارد.
در دوره اتحاد شوروی سابق، نوروز آذری ها دوره های مختلفی را گذرانده است. در اوایل و بخصوص در دوره استالین آن را به کلی ممنوع کردند؛ در دوره بعد به صورت مشروط آزاد شد تا بالاخره در دهه هشتاد میلادی به کلی آزاد و جشن ملی اعلام شد. اما مردم آن را در گذشته چگونه برگزار می کردند و امروز چگونه برگزار می کنند؟
در دوره شوروی نوروز تنها در محیط خانواده برگزار می شد، ولی این مراسم هیچگاه با شکوه نبود، با این همه در آن زمان به خاطر وضع اقتصادی بهتر، همه مردم توان جشن گرفتن داشتند. در زمان حاضر این عید از طرف دولت پذیرفته شده و یک جشن رسمی است و بدین جهت در محیط عمومی و با موسیقی و رقص زیاد برگزار می شود.
اگرچه نوروز در سال های اخیر دوباره جشن گرفته می شود ولی در سال های حکومت شوروی، همچنانکه اشاره شد،‌ مردم برای برگزاری مراسم نوروز دچار مشکل می شدند. با وجود این پروفسور نبی اف معتقد است که رهبران محلی آن زمان حزب کمونیست در برگزاری این جشن و نگهداری آن در آن سال ها نقش داشته اند. او می گوید: «در سال ۱۹۶۶ حکومت شوروی سابق اجازه برگزاری مراسم نوروز را صادر کرد و این یکی از رویدادهای به یاد ماندنی کشور ماست. همین جا گفتنی است که در آن زمان منشی کمیته مرکزی و مسئول ایدئولوژی حزب کمونیست آذربایجان (عشقعلی قربانف) از این قرار حکومتی استفاده کرد و توانست نوروز را با شکوه تمام بر گزار کند.»
***

نوروز در تاجیکستان

национальные фестивали и древние Ирана в Таджикистане
جشن ملی و باستانی نوروز ایرانی در تاجیکستان
مردم تاجیکستان در ایام عید نوروز خانه را پاک کرده و به اصطلاح خانه تکانی می کنند، همچنین ظروف خانه را کاملا” شسته و تمیز می کنند تا گردی از سال کهنه باقی نماند و برابر رسم دیرینه نوروز قبل از شروع عید نوروز بانوی خانه وقتی که خورشید به اندازه یک سر نیزه بالا آمد دو جارو را که سرخ رنگ است و در فصل پاییز از کوه جمع آوری کرده اند و تا جشن نوروز نگاه داشته اند در جلوی خانه راست می گذارند. چون رنگ سرخ برای این مردم رمز نیکی و پیروزی و برکت است. پس از طلوع کامل خورشید هر خانواده ای سعی دارد هر چه زودتر وسایل خانه را ب بیرون آورده و یک پارچه قرمز را بالای سردر ورودی خانه بیاویزد که این معنی همان رمز نیکی و خوشی ایام سال را در داخل خانه مرتب چیده و با باز کردن در و پنجره به نوعی هوای نوروزی و بهاری را که معتقدند حامل برکت وشادی است وارد خانه نماید.
در این سرزمین پختن شیرینی مخصوص و غذاهای متنوع جزء رسم و رسوم این ایام است، همچنین برگزاری مسابقاتی از قبیل، تاب بازی، تخم مرغ بازی، کبک جنگی، خروس جنگی، بزکشی، کشتی محلی نیز در این ایام به شادی آن می افزایدو یکی از غذاهای معروف این ایام باج نام دارد در این غذا کله پاچه گوسفند  را با گندم پخته و دیگران را با آن مهمان می کنند.
از بیست و یکم مارس شروع کرده به مدت سه روز در تاجیکستان نیز از عید نوروز خجسته پی با برگزاری رسم و آیینهای مختلف با شکوه ویژه تجلیل به عمل می آید.
بیشتر پژوهشگران بر این نظرند که هرچند تجلیل نوروز در دوران شوروی پیشین در تاجیکستان ممنوع بوده است، ولی مردم این کشور توانسته اند جشن نوروز را به عنوان بخشی از فرهنگ و میراث نیاکان خود تا به امروز حفظ کند.
تجلیل نوروز که در تاریخ مردمان آریایی سابقه چند هزار ساله دارد، برای مردم تاجیکستان، یک جشن ملی و سنتی محسوب می شود.
هرچند مقامات وقت حزب کمونیست تاجیکستان در دوران شوروی در راه تجلیل جشن نوروز در این کشور موانع زیادی ایجاد می کردند، این جشن کاملا از میان نرفت و گذشته از این، در میان ساکنان مناطق مختلف این کشور نوروز به عنوان جشن پاکی و آغاز سال نو جایگاه ویژه ای کسب کرد.
محمود اکرامی، پژوهشگر ایرانی در این باره می گوید: “تاجیکستان حدود هفتاد سال زیر حکومت ننگین کمونیستی بوده است که سعی در تضعیف آیینها و روشهای ملی داشته است. هفتاد سال این حکومت گفته است که نوروز نباید باشد، ولی تاجیکان این سنت اصیل ایرانی را نگه داشته اند. هفتاد سال گفته اند که نوروز سال نو نیست و یکم ژانویه سال نو است، ولی مردم تاجیک از نوروز به عنوان سال نو تجلیل کرده اند.”
گل گردانی نوروزی
از آمدن نوروز قبل از همه کودکان با برگزاری مراسم “گل گردانی” به دیگران پیغام می رسانند. این مراسم یک هفته قبل از نوروز، یعنی در اوائل دهه دوم ماه مارس از سوی گروهی از کودکان که در دست گلهای سیه گوش، بایچیچک یا نوروزی دارند، اجرا می شود.
این کودکان به هر منزل مسکونی نزدیک شده و با قرائت شعرهایی فرارسی فصل بهار را به صاحبان آن خاندان شادباش می گویند:
گل آوردم از اون پایان
خبرت می کنم دهقان
بته غله به گلگردان
بهار نو مبارک باد!
گل زردک ثنا می گه
ثنای مصطفی می گه
به هر پهلو خدا می گه
بهار نو مبارک باد!
در پاسخ به تبریکات کودکان صاحب خانه ها به آنها مقداری گندم، نخود، نسک و انواع دیگر محصولات غله یا شیرینی اهدا میکنند و کودکان با جمع آوردن عیدی خود این مواد را به منزل یکی از دوستان میبرند و صاحب منزل برای آنها غذای نوروزی آماده میکند.
سمنک در جوش، ما کفچه زنیم
آمادگی مردم برای تجلیل از نوروز با تمیز کردن منزل و اطراف محل آغاز می شود که این مراسم “خانه تکانی” است. مهم ترین غذای نوروزی سمنک یا سمنو است که توسط زنان با یک خوشحالی و نشات و شادمانی آماده می شود.
سمنک در جوش، ما کفچه زنیم،
دیگران در خواب، ما دفچه زنیم!
سمنک بوی بهار است،
سمنک رمز بهار است،
عید نوروزی مبارک!
عید نوروزی مبارک!
سمنک در جوش ما کفچه زنیم،
دیگران در خواب ما دفچه زنیم!
به جز از سمنک که رمز بهار است، سفره نوروزی با هفت نوع غذا، که هفت سین نام دارد، آرا داده می شود.
آتش پرک به جای چارشنبه سوری
“آتش پَرَک” از دیگر آیینهای نوروزی است که به هنگام فرا رسیدن نخستین روز ماه فروردین یا سال نو صورت می گیرد. سه گلخن (مشعل) از چوب درخت سرو روشن کرده می شود و مردم، بخصوص جوانان و دختران از بالای شعله اتش می جهند و “سرخی تو از من و زردی من از تو!” می گویند و به آین وسیله کینه و کدورت و غم و درد خود را بیرون می کنند.
در نخستین روز نوروز که در تاجیکستان ۲۱ مارس است، مراسم “جفت براران” صورت می گیرد و به این دلیل از نوروز به عنوان عید بهار و آغاز کشت و کار برای کشاورزان نام می برند.
مراسم و آیینهای نوروزی در تاجیکستان، ایران و افغانستان ویژگیهایی دارد. به این دلیل دادِخدا سیم الدین اف، رئیس پژوهشگاه زبان و ادبیات فرهنگستان علوم تاجیکستان بر این نظر است که هم اکنون برای به یک جشن واقعا ملی تبدیل دادن نوروز بید برنامه ویژه ای تهیه شود.
پروفسور سیم الدین اف افزود: “در گذشته یک سنت مشترک تجلیل از نوروز میان مردم ( آریایی ایران بزرگ ) وجود داشت. در تاجیکستان ، ایران ، افغانستان ، آذربایجان و ارمنستان ویژگیهای محلی تجلیل نوروز وجود داشت و هنوز هم رایج است. آین سنتها را باید احیا کرد و تمامی این سنن را در یک سنت مشترک برای تجلیل از نوروز آماده کرد، تا مراسمهای تاریخی تجلیل از نوروز به وجود بیاید.”
گلگشت نوروزی در دوشنبه
در همین حال، امروز هزارها تن از ساکنان شهر دوشنبه و حومه آن به سیر گشت عیدانه برآمده در پارک و گلگشتهای این شهر ریختند و روز نخست تجلیل عید نوروز را جشن گرفته اند. قرار است فردا در پارک “دوستی” شهر دوشنبه به استقبال جشن نوروز تدابر فرهنگی و تفریحی با شرکت مقامات بلندپایه تاجیکستان، بویژه رئیس جمهور این کشور برگذار شود.
به گفته مسئولین وزارت فرهنگ تاجیکستان، این برنامه شامل مهم ترین آیینها و سنن نوروزی ساکنان مناطق مختلف این کشور خواهد بود. همچنین به ابتکار شهرداری دوشنبه در ورزشگاه مرکزی این شهر به منلاسبت عید نوروز بازیهای مختلف ملی، بخصوص کشتی صورت می گیرد که غالبان این بازیها با جوائز و هدایای گران بها سرفراز گردانده می شوند.
جشن نوروز در تاجیکستان سه روز ادامه خواهد داشت و این روزها در این کشور تعطیل اعلام شده است. این در حالی است که در ایران نوروز را مدت سیزده روز و در برخی از مناطق شمال افغانستان حدود چهل روز جشن می گیرند.
***

نوروز در کردستان بزرگ

جشن ملی نوروز در کردستان بزرگ ایران زمین
نوروز پیروز
” هیوادارم سالی کی خوش له گه ل له لش ساغی تان له پیش دا بیت “
تیره های ایرانی نژاد کرد که در کشورهای ترکیه، عراق، ایران و سوریه زندگی می کنند، جشن نوروز را با شکوه تمام برگزار می کنند. کردها از نظر زبان و مذهب به گروههای مختلفی تقسیم می شوند ولی همه آنها نوروز را جشن می گیرند و به آن نِوروز می گویند زیرا از دیدگاه نژادی ایرانی هستند و ایران که واژه ای اوستایی است در معنی خواستگاه آریایی ها می باشد . آتش افکنی و نوروز دو رکن اساسی جشنهای ملی کردها محسوب می شود  .
نوروز و بهار برای ایرانیان و به خصوص تیره های کرد مفهوم آزادی و رهایی از بند اسارت و بندگی ظلم و جور ستمکاران ، زایشی نو و ازسرگیری کار و تلاش دوباره برای زندگی دارد.
در باور ایرانیان کرد بهار یادآور قیام ” کاوه ” ، آهنگر جوانی است که از ظلم و ستم ضحاک، به عنوان نماد تباهی و پلیدی ، به تنگ آمده و ملتی را با به بندکشیدن اسوه ظلم، به روشنایی رهنمون شد.
به همین انگیزه، کردها ترجیح می‌دهند نخستین روز از بهار را به نشانه رهایی از ظلم و بندگی ، به آغوش طبیعت ، زیباترین جلوه قدرت الهی پناه ببرند.  مردم کردستان تحویل سال و آغاز بهار را با روشن کردن آتش که نمادی از سوزاندن بندهای اسارت و کهنگی است ، جشن می‌گیرند.
آتش نوروزی بر اساس باورهای کهن باید در بلندترین نقطه محل زندگی یعنی بام خانه روشن شود که هنوز هم در برخی از مناطق کردنشین این چنین است.
کردهای ایرانی در پیوند با باورهای دیرین و باور سایر اقوام ایرانی دو بار، در چهارشنبه آخر سال و آخرین شب سال آتش روشن می‌کنند، تاضمن پایبندی به آیینهای باستانی، پیوندی بافرهنگ سایر اقوام ایرانی هم داشته باشند.
افروختن آتش در چهارشنبه آخر سال در فرهنگ و ادبیات ایران بدعتی است که پس از اسلام ایجاد شده است برای حفظ آتش زرتشت و گرامی داشت آن . ولی به این شیوه که چهارشنبه سوری نامیده می شود در متون پیش از اسلام موجود نمی باشد . کردها نیز در این مراسمها با روشن کردن آتش مقدس به رقص و پایکوبی محلی می پردازند و شب خود را به یاد ماندنی میکنند . در روستاهای کردنشین مردم در شب نوروز روی کوهها آتش روشن می کنند و به جشن و پایکوبی می پردازند.
کردهای مروین مثل همه کردهای دیگر، نوروز را با شکوه تمام جشن می گیرند. مراسم آنها در خانه، روی کوهها، در ورزشگاهها یا روی بام خانه ها انجام می گیرد. آنها گاهی نیز از روی آتش می پرند. برای کردها روز نوروز نه تنها روز ثروت و برکت، بلکه نماد صلح و آشتی است.
وین ترکیه در باره این مراسم در شهر زادگاهش می گوید:
مردم مروین صبح نوروز لباس نو می پوشند و به دیدار همدیگر می روند. بعد همه در میدان بزرگی جمع می شوند و رقص و شادمانی می کنند. در این رقص ها – مانند آنچه در کارناوال های اروپایی معمول است – بعضی هم از نقاب استفاده می کنند . مردم کرد زبان دیگری در ترکیه زندگی می کنند که کردهای زازا خوانده می شوند. این مردم بیشتر در آناتولی شرقی ساکنند و زبانشان کردی زازاکی است. آنها شاخه ای ازشیعه های علوی هستند. تقویم کردهای زازا تقویم قدیمی خاصی است که به تقویم امروز میلادی شبیه است. کرد های زازا می گویند که احتمال دارد نام آنها از کامه ساسان یا ساسانیان ریشه گرفته باشد.
زینل ارسلان که یکی از پیشوایان زازاها و ساکن آلمان است، درباره نوروز در میان علوی ها می گوید: “۲۱ مارس را علوی ها جشن می گیرند و اهمیت آن بیش از همه در این است که این روز را به عنوان تولد حضرت علی جشن می گیرند و آئینی برگزار می کنند که جمی نام دارد.”
زینل ارسلان این مراسم را در شهر کلن، اما به زبان ترکی رهبری و اجرا می کند، او توضیح می دهد که جمی از کجا می آید و به چه معنی است: “در بین علوی ها جمی به معنی آئینی است که شرکت کنندگان در آن برای عبادت و ستایش گرد می آیند. در این مراسم همه خانواده از زن و مرد یکجا جمع می شوند و آن همیشه با موسیقی همراه است. موسیقی بخش مهمی از مراسم آئینی علوی هاست.”
در مراسم جمی ۱۲ نفر از برگزیدگان که در بین آنها زنان نیز دیده می شوند هر یک چیز خاصی مانند آب، حوله یا شمع در دست دارند و به پیشوا که در حال اجرای مراسم است نزدیک می شوند و سجده می کنند، گویی آن چیز به این وسیله تقدیس می شود.
نوروز و ایزدی ها
مردم کرد زبان دیگری که نوروز را چون زازا ها به شکلی خاص برگزار می کنند، کردهای ایزدی هستند که گاه یزیدی خوانده می شوند. آمار دقیقی از جمعیت ایزدی ها که بیشتر آنها با لهجه کرمانچی صحبت می کنند در دست نیست. گفته می شود حدود ۵۰۰ هزار ایزدی در عراق زندگی می کنند. همچنین عده ای از آنها در کشورهای سوریه، ترکیه، ارمنستان و گرجستان و حتی ایران پراکنده اند.
ایزدی ها به فرشته ای به نام ملک طاووس باور دارند که به زندگی و حیات آنها در روی زمین نظارت می کند و گاهی نیز از آسمان به زمین می آید. در باره منشا ایزدی ها نظرات مختلف وجود دارد. برخی آنها را به سبب نامشان به یزید بن معاویه نسبت می دهند، بعضی می گویند که اصل آنها از یزد بوده و نامشان با ایزد زرتشتی ارتباط دارد و بدین ترتیب ریشه زرتشتی دارند. بعضی دیگر ایزدی را یکی از قدیمی ترین ادیان بابل و سومر می خوانند. گاهی نیز شیطان پرست خوانده شده اند.
دکتر خلیل جندی رشو، استاد دانشگاه گوتینگن آلمان که خود نیز از شیخ های ایزدی است،‌ درباره جشن سال نو ایزدی ها می گوید: “جشن چهارشنبه سور در واقع جشن اول سال ایزدی هاست که در بین ملتهای دیگر مثل ایرانیان نوروز خوانده می شود ولی ایزیدی ها این جشن را سر ساله چهارشنبه سور یا چهارشنبه سرخ می نامند. این جشن در شب اولین چهارشنبه ماه آوریل که ایزدی ها به آن ” نیسان“ می گویند، برپا می شود. ایزدی ها باور دارند که در این روز فرشته ای که او را ملک طاووس می نامند، از آسمان به زمین می آید و با خود خیر و برکت می آورد. به همین جهت این را گاهی جشن ملک طاووس می نامند.”
جشن چهارشنبه سور که چند هفته بعد از نوروز انجام می شود با آئین ها و سنت های مختلفی همراه است که بعضی از آنها از سنن نوروزی دیگر کشورها متفاوت است
یکی از تفاوت ها این است که در این ماه ازدواج برای ایزیدی ها ممنوع است چون که می گویند ماه نیسان که آن را “بوک هیوانه” می نامند عروس همه ماهها یا عروس سال است و مقدس است. در این ماه کسی اجازه ندارد زمین را بکند به این دلیل که در این ماه همه نباتات، درختها و گلها از زمین آشکار می شوند…
سنت دیگر این جشن این است که تخم مرغ رنگ می کنند. چرا که شکل تخم مرغ شبیه زمین است و رنگ کردن آن به این معنی است که می خواهند دنیا به این رنگها باشد و باعث سبزی دشت و صحرا بشود….
رسم جالب دیگر ایزدی ها این است که صبح زود سال نو به دشتها می روند و دست و روی خود را با قطرات شبنم مسح می دهند و باور دارند که اگر کسی مریض باشد با این کار بیماری اش شفا می یابد.
آرد نیز در جشن سر سال ایزدی ها نقش مهمی دارد. آنها در شب جشن به دشت می روند و با آردی که با خود برده اند خمیر درست می کنند. بعد دسته گلی در وسط این خمیر فرو کرده و آن را بالای در خانه هاشان آویزان می کنند. انگار بهار به خانه شان آمده است. غیر از این زنان نانی به نام سَوُک می پزند که مانند خیرات به گورستان می برند. ایزدی ها نیز مانند کردهای زازا آئینی دارند که به آن طواف و گاهی نیز جمی می گویند.
اولین طواف دریک ده ایزدی به نام “باشِک وبَخرانه” در روز جمعه پس از چارشنبه سور شروع می شود و پس از آن تقریبا در همه دهات یزیدی آغاز می شود. هر طواف یک فرشته دارد که تنها خاص ایزدی هاست. این طواف ها تا آخر ماه ششم میلادی که ایزدی ها به آن “هزیران” می گویند ادامه پیدا می کند و این نشان نوروز در بین ایزدی هاست.
ایزدی ها در هر فصل سال جشنی دارند اما ویژگی جشن سر ساله که در اولین چهارشنبه ماه نیسان یعنی آوریل برگزار می شود، این است که مردم پس از سیزده روز دوباره جشن می گیرند که با سیزده بدر ایران قابل مقایسه است.
اهمیت نوروز برای کردها صرف نظر از این که به چه زبانی صحبت می کنند و به چه مذهبی اعتقاد دارند، مانند باقی ایرانیان  بسیار زیاد است زیرا نه تنها هیچ تفاوت نژآدی – زبانی و فرهنگی میان کردها و باقی ایرانیان وجود ندارد بلکه کردها از ریشه های درخت تنومند تمدن و فرهنگ ایران زمین هستند و به عبارتی یکی از پایه های اساسی در شکل گیری این کشور سترگ محسوب می شود ( ماد – پارس و پارت ) به همین جهت خود را موظف در پاسداری از این کهن ترین جشن گیتی میدانند . به طوریکه کردها ایرانی ساکن ترکیه برای اجرای این جشن ملی با دولت ترکیه که آنها را تا چند سال پیش از برگزاری نوروز منع میکرد دست به مبارزه نیز زدند و در نهایت حکومت نژاد پرست ترکیه را از پای درآوردند و آنها را مجبور کردند که نوروز ایرانی را به عنوان جشنی ملی و روزی تعطیل ثبت و شادمانی کنند .
***

پان ایرانیست‌های دربند و زندانیان سیاسی را آزاد کنید.

***

تارنمای هواداران پان ایرانیسم:
تارنمای نامه پان ایرانیسم
فیسبوک هواداران پان ایرانیسم:
تارنمای حزب پان ایرانیست:
تارنمای سازمان جوانان حزب پان ایرانیست:
تارنمای تریبون آزاد پان ایرانیست در خوزستان:
کانال یوتیوب حزب پان ایرانیست
فیسبوک حزب پان ایرانیست:
حزب پان ایرانیست
همبستگی‌ ملی‌ . یکپارچگی ایران . حاکمیت ملت
هم میهن گرامی‌: برای ایرانی یکپارچه، آزاد، آباد، سربلند و دمکرات با حاکمیت ملت به ما بپیوندید.

سروده زیبای درجای جای خاک وطن فر ایزدیست از سرور ر (پ) طلایی

درجای جای خاک وطن فر ایزدیست باشد که یادمان نرود نیک نامی اش ایران به بارگاه فلک فخر میدهد من وارث تمامی فرهنگ مانی اش جمعی به نام شیخ ریاکا...